تجمع میکروپلاستیک ها در بدن زنبورعسل

بدن زنبورهای عسل با موهایی پوشیده شده است که برای نگه داشتن ذرات ریز, که زنبور عمداً جمع آوری می‌کند و یا به سادگی در سفرهای روزانه خود با آنها مواجه می شود, تکامل یافته است. این موها در حین پرواز به صورت الکترواستاتیک شارژ می شوند که این موضوع به جذب ذرات کمک می کند. گرده گل مهم ترین ماده ای است که در این موها گیر می کند، اما بقایای گیاهی، موم و حتی تکه های اندام زنبورهای مرده دیگر نیز همینطور است.

اکنون ماده دیگری به این لیست اضافه شده است!؟ پلاستیک!!! بله پلاستیک. به طور خاص، 13 پلیمر مصنوعی مختلف.

به خوبی ثابت شده است که میکروپلاستیک ها به طور گسترده در سراسر سیاره پخش شده اند. با این حال دانشمندان هنوز در حال بررسی نحوه حرکت آنها در جو هستند. البته نمونه برداری از آنها دشوار است و بیشتر تحقیقات روی میکروپلاستیک های موجود در سطح زمین انجام شده است.

ظاهرا اندام مودار زنبورهای عسل, ابزار مناسبی برای ارزیابی بهتر توزیع الیاف و قطعات پلاستیکی موجود در باد فراهم می کند. به لطف تعداد زیاد زنبورهای عسل در محیط و جستجوی گسترده آنها در محیط، آنها را می توان به عنوان کاوشگر زنده چگونگی پراکندگی میکروپلاستیک ها در سراسر جهان مورد توجه و بررسی قرار داد.این کار برای اولین بار امکان استفاده از زنبورهای عسل به عنوان یک شاخص زیستی برای حضور میکروپلاستیک در محیط نشان می دهد.

برای دهه ها، دانشمندان از زنبور عسل به عنوان ردیاب فلزات سنگین، آفت کش ها، آلودگی هوا و حتی ریزش های رادیواکتیو استفاده کرده اند, اما تحقیقات در مورد تعامل زنبورها با پلاستیک، که به دهه 1970 میلادی بر می گردد، بیشتر بر روی پلاستیک های ماکرو متمرکز شده بود تا پلاستیک های میکرو.

به عنوان مثال، مشخص شده است که زنبورهای برگ بُر که از نظر اندازه, شبیه به زنبورعسل های اروپایی هستند و در سراسر جهان یافت می شوند، از فک خود برای بریدن قطعات ظریف پلاستیک استفاده می کنند، همانطور که برگ ها و گلبرگ ها را برش می زنند.

دانشمندان در شیلی، آرژانتین  و کانادا و ایالات متحده, زنبورهای برگ بر را مشاهده کرده اند که چنین تکه هایی را از کیسه ها، بسته بندی ها و سایر مواد پلاستیکی جمع آوری می کنند و لانه های خود را با آنها می پوشانند. در ایالات متحده آمریکا، یک مطالعه نشان داد که زنبورها همچنین مواد لانه سازی را از پرچم های پلاستیکی که برای نقشه برداری یا علامت گذاری سایت های ساخت و ساز استفاده می شود، جدا می کنند.

در مطالعه ای در کشور دانمارک، دانشمندان 9 زنبورستان در مرکز شهر و 10 زنبورستان در حومه و مناطق روستایی دورتر از شهر قرار دادند. سپس زنبورها را مستقیما از داخل کندوهایشان در فصل بهار و زمانی که کلنی ها در حال تشکیل بودند، جمع آوری کردند. از آنجایی که زنبورها با گیاهان، آب، خاک و هوا تعامل دارند ( همه مناطقی که میکروپلاستیک ها در آنها تجمع می یابند ) فرصت زیادی برای مواجهه با پلاستیک داشتند.

سپس زنبورها منجمد شدند و بعد آنها را شسته و تمیز کردند تا ذرات چسبیده به پاها و بدن آنها از بین برود. سپس با استفاده از میکروسکوپ و نور مادون قرمز، ذرات بر اساس اندازه، شکل و نوع ماده مرتب شدند.

حدود 15 درصد از ذرات بازیابی شده میکروپلاستیک بودند. از این تعداد، 52 درصد قطعات و 38 درصد الیاف بودند. پلی استر فیبر غالب بود و به دنبال آن پلی اتیلن و پلی وینیل کلرید قرار گرفتند. همچنین الیاف پنبه طبیعی نیز وجود داشت.

همانطور که انتظار می رفت، زنبورهای مناطق شهری بیشترین تعداد میکروپلاستیک ها را داشتند، اما تعداد میکروپلاستیک ها در زنبورهای حومه شهر و روستا خیلی کمتر نبود و این نشان می دهد که پراکندگی باد غلظت میکروپلاستیک ها را در مناطق وسیعی یکنواخت می کند.

 

آیا آلودگی پلاستیکی به زنبورها آسیب می رساند؟

دانشمندان در مورد اینکه آیا لانه سازی با تکه های پلاستیکی توسط زنبورهای برگ بر, صرفا دلیلی بر سازگاری زنبورها با حضور یک ماده جدید است یا اینکه در نهایت ممکن است مضر باشد, اختلاف نظر دارند.

در مطالعه ای که در اوایل سال جاری در مجله مواد خطرناک منتشر شد، دانشمندان در چین به دنبال ارزیابی خطرات احتمالی میکروپلاستیک ها برای زنبورهای عسل بودند. آنها به مدت دو هفته, زنبورهای عسل را با میکروپلاستیک پلی استایرن تغذیه کردند و متوجه شدند که میزان مرگ و میر آنها تغییری نمی کند. با این حال، میکروبیوم زنبورها ( مجموعه باکتری های ضروری روده برای عملکردهای بیولوژیکی اساسی ) تغییر کرد، به گونه ای که تیم چینی به این نتیجه رسید که ممکن است خطرات سلامتی قابل توجهی داشته باشد.

به طور خاص، تیم دریافتند که نرخ مرگ و میر زنبورها از 20 درصد به حدود 55 درصد افزایش یافته است. پس محققین به این نتیجه رسیدند که میکروپلاستیک ها به طور مجزا ممکن است سمی ترین آلاینده نباشند، اما وجود سایر مواد شیمیایی ممکن است سمیت آنها را افزایش دهد.

همچنین محققین ایتالیایی معتقدند که اثرات سمی میکروپلاستیک ها وقتی در ترکیب با سایر آلاینده ها مانند آفت کش ها، داروهای دامپزشکی و افزودنی های پلاستیکی می‌تواند تشدید شود. مثلا برخی از آفت کش ها می توانند توسط زباله های پلاستیکی جذب شوند و در صورت بلعیده شدن, اثرات مخربی بر سلامت زنبورها و سایر حیات وحش داشته باشند.