تغذیه کلنی‌های زنبور عسل به دو منظور انجام می‌گیرد
۱. تغذیه جهت تکمیل پروتئین مورد نیاز کلنی
۲. تغذیه جهت تامین انرژی مورد نیاز جمعیت
انواع تغذیه زنبور عسل
۱. تغذیه تحریکی ملکه
تغذیه تحریکی ملکه بعد از برداشت عسل پاییزه و به مدت یک ماه که شهد و گرده گل کمتر به کلنی آورده میشود انجام می‌گیرد.
۲. تغذیه زمستانه یا تغذیه پاییزی کلنی‌های زنبورعسل
این تغذیه بعد از برداشت عسل و آخرین مهاجرت کلنی‌های زنبور عسل برای زمستان گذرانی بوده و با شربت غلیط (یک قسمت آب و دو قسمت شکر) انجام می‌گیرد.
۳. تغذیه بهاره کلنی‌های زنبورعسل
این تغذیه با ورود اولین گرده گل به کلنی‌های زنبور عسل و تخمریزی ملکه در آخر زمستان و اوایل بهار انجام می‌گیرد.
۴. تغذیه جهت تجویز دارو
این نوع تغذیه بیشتر برای پیشگیری و درمان بیماری‌های مختلف زنبورهای عسل بالغ و یا نوزادان به کار می‌روند و معمولاٌ به صورت مایع، پودر، نوار دودزا و یا تصعیدی می‌باشند.
اهمیت گرده و مواد پروتئینی در تغذیه زنبورعسل
زنبور عسل از گرده گل‌ها بیشتر جهت تأمین مواد مورد نیاز برای ساختن عناصر ساختمانی، ماهیچه‌ها و سایر بافت‌های بدنش استفاده می‌کند.
نقش گرده گل در زندگی زنبور عسل عبارتند از
- گرده گل سبب افزایش طول عمر زنبور عسل می‌گردد.
- گرده گل در صورت کمبود سبب تغییر رفتار زنبورها از جمله اختلال در تولید زهر و رفتار دفاعی می‌گردد.
- گرده گل سبب فعالیت تخمدان و افزایش تخمگذاری ملکه زنبور عسل می‌گردد.
- در زمستان گرده کافی سبب افزایش ذخیره چربی بدن زنبور عسل شده، در نتیجه قدرت زمستان گذرانی افزایش می‌یابد.
- درتمام طول فصل، فعالیت غدد شیری یا زیر حلقی و سایر غددی که در تولید غذای نوزادان و ملکه دخالت دارند تحت تاثیر مستقیم گرده می‌باشند.
- ساخته شدن و ترشح موم توسط غدد موم ساز در ارتباط مستقیم با گرده گل است.
- گرده گل سبب مقاومت نسبت به بعضی از بیماری‌ها خصوصاً بیماری نوزما می‌گردد.
ارزش غذایی جانشین‌ها و مکمل‌های گرده گل
۱. مکمل‌های گرده
غذایی که به آن دانه گرده اضافه گردد مکمل گرده می‌گویند.
۲. جانشین‌های گرده
به غذایی که برای زنبور عسل تهیه گردد و بدون گرده گل باشد، جانشین گرده می‌گویند.
بنابراین در تغذیه زنبوران عسل، مکمل گرده بهتر از جانشین گرده می‌باشد.
فرمول جانشین‌های گرده
برای ساخت یک کیلوگرم کیک گرده مصنوعی، مواد زیر نیاز می‌باشد
پودر شکر: ۷۴۰ الی ۷۵۰ گرم
آرد سویا: ۱۴۰ الی ۱۵۰ گرم – سویا را باید بعد از آرد کردن تفت داد
شیرخشک کم چرب: ۱۰ الی ۳۰ گرم
مخمر آبجو: ۱۰ الی ۲۰ گرم
پودر زرده تخم مرغ: ۱۰ الی ۲۰ گرم
عسل: ۴۰ الی ۸۰ گرم
سرکه: یک قاشق
نکات مهم
تمام داروهای مورد نیاز کندو را می‌توانید در موقع ساخت کیک اضافه کنید.
به جای مخمر می‌توان از خمیر مایه نانوایی استفاده کرد منت‌ها به مقدار ۵ الی ۱۰ گرم برای یک کیلوگرم کیک گرده مصنوعی.
طرز ساخت کیک جانشین گرده
ابتدا سویا را با آسیاب خانگی آسیاب نموده و با الک ۴۰ مش (سوراخ) الک می‌نماییم و سپس این سویای پودر شده را تفت می‌دهیم.
آنگاه پودر زرده تخم مرغ و شیر خشک کم چربی و آرد سویا را با هم خوب مخلوط می‌نماییم.
سپس به مقدار یک لیوان آب جوش آماده نموده و شکر را در آن کاملا حل می‌نماییم و عسل را به آن اضافه می‌کنیم.
در ادامه به آرامی این مواد پودر شده را به محلول شربت اضافه می‌نماییم. در حین اضافه کردن پودر به شربت باید حرارت شعله گاز ملایم باشد.
همچنین می‌توانیم داروهای مورد نیاز کندو را بعد از سرد شدن کیک به آن اضافه کنیم.
بعد از مخلوط شدن تمام مواد، این کیک را به مدت ۲ ساعت در یخچال نگهداری نموده تا سرد شده و آماده شود.
کیک آماده شده را بصورت بسته‌های ۱۰۰ تا ۱۵۰ گرمی بین روزنامه قرار داده و روی قاب‌های کندو قرار می‌دهیم تا زنبوران آن را مصرف کنند.
تغذیه تکمیلی زنبورهای عسل به دلایل زیر صورت می‌گیرد
- تامین کمبود مواد غذایی زنبورها جهت سلامتی، رفتار طبیعی، رشد و نمو آن‌ها.
- آماده کردن کلنی برای بهره برداری کامل از طبیعت درجاهایی که جریان شهد و یا گرده گل کوتاه مدت است.
- رساندن جمعیت کلنی به حد طبیعی و مطلوب برای انجام عمل گرده افشانی به نحو مناسب.
- افزایش جمعیت کلنی‌ها در زمان‌هایی که با کمبود شهد و گرده مواجه هستند.
- ازدیاد جمعیت کلنی‌ها در پائیز و بهار جهت تولید بچه کندوی مصنوعی.
- حمایت از پرورش نوزادان و تداوم تخمریزی در مواقعی که هوا طوفانی و نامناسب برای چرای زنبورها می‌باشد.
- در موقع تولید ملکه و یا زنبور پاکتی که باید جمعیت کندوها بالا باشد.
- نگهداری کلنی‌ها و طولانی نمودن فصل پرورش زنبورهای نر جهت جفت گیری با ملکه.
- برای جبران جمعیت کلنی‌هایی که در سمپاشی گیاهان آسیب دیده اند.
- تامین ذخیره غذایی به اندازه کافی برای زمستان گذرانی کلنی ها.
- کمک به کلنی‌های ضعیف یا غارت شده به منظور تقویت و بازسازی آن‌ها.
- در مواقعی که مصرف دارو در کندو ضروری می‌باشد، می‌توان با مکمل‌ها مخلوط کرده و در اختیار زنبورهای عسل قرار داد.
سلام استاد رحمانی عزیز.از خمیر نیشکر برای تقویت زنبور میشه استفاده کرد.البته فکر میکنم فروکتوز بالایی داره.و چرا شما فروکتوز رو خوب نمیدونین واسه زنبور؟
سلام. متاسفانه اطلاعی ندارم. فروکتوز اگر مداوم باشه آسیب میزنه. اما اگر گاها برای پر کردن فواصل شهدآوری باشه مشکلی نداره.
بسیار عالی بود من تازه کار هستم لطفا راهنمایی کنید.برای زمستان گذرانی.داروهای مورد نیاز
سلام. آپیستان برای کنه و فوماژیلین برای نوزما