وظیفه زنبوردار در زمان جریان شهد در طبیعت

زمانی که جریان اصلی شهد شروع می شود, زنبور عسل برای ذخیره سازی عسل به فضای بیشتری نیاز دارد و باید به کندو طبقه یا نیم طبقه اضافه نمود. افزایش وزن کندو, فعالیت موم بافی زنبوران, ظاهر شدن موم  تازه و سفید روی سلول ها و سطح بالایی شان ها, نشانه ورود شهد به داخل کندو است.

قبل از این کار حتما ملکه باید فضای کافی برای تخم ریزی داشته باشد و گرنه با قرار دادن شان های اضافه در محفظه نوزادان جای بیشتری را برای تخم ریزی ملکه مهیا می سازیم. در غیر این صورت به علت کمبود جا و وفور شهد, تخم ریزی ملکه محدود شده و ملکه مجبور است که در فضایی که برای ذخیره عسل در نظر گرفته شده است تخم ریزی نموده و این کار در موقع برداشت عسل برای زنبوردار شکل ایجاد می نماید.

اضافه نمودن شان خالی یا موم دیواره یا همان برگه موم در موقع وفور شهد اهمیت زیادی داشته و تعداد آن بستگی به جمعیت کلنی و مقدار شهدی که وارد کندو می شود دارد ولی معمولا هر بار برای طبقه کامل یک شان و برای نیم طبقه دو شان یا دیواره اضافه نموده و به محض پر شدن عسل, شان ها را از کندو خارج نموده و به جای آن شان های خالی یا دیواره اضافه کرد. این کار زنبوران را به جمع آوری شهد تشویق می کند.

باید توجه داشت در مواقعی که فعالیت موم بافی شدید است حتما باید برگه موم به مقدار کافی در اختیار زنبوران قرار گیرد زیرا در چنین موقعیتی زنبوران در صورت عدم رساندن موم  دیواره به کندو, روی سطح شان ها و زیر درب و فضای خالی کندو موم اضافه بافته و در آن عسل می ریزند و یا ملکه در داخل آنها تخم ریزی می نماید.

به هر حال برای جلوگیری از انجام چنین کاری تا پایان جریان شهد حتما باید از برگه موم استفاده نمود زیرا موم یکی از فرآورده های زنبور عسل است و ماده گران قیمتی که نه تنها مورد استفاده در زنبورداری هاست بلکه امروزه در ساختن وسایل بهداشتی, آرایشی, شمع, مواد براق کننده و بسیاری از چیزهای دیگر استفاده می شود.

با توجه به اینکه زنبوران عسل برای تولید یک کیلو موم باید حدود 12 کیلو عسل مصرف کنند, به زنبورداران عزیز توصیه می شود در فصل جمع آوری شهد حتی الامکان از موم بافته شده استفاده نمایند.

نتیجه یک طرح تحقیقاتی در کشورمان نشان می دهد که وادار کردن زنبوران عسل به موم بافی و به کارگیری برگه موم به جای شان بافته شده یعنی پوکه, در فصل جمع آوری شهد صحیح نمی باشد و از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست.

{ مرتضی علی آقایی نراقی }