برای تبخیر رطوبت در داخل کندو, جریان هوا به کار برده می شود. در روزهای گرم که نوش به سرعت به داخل کندو حمل می گردد, جلوی 25 تا 50 درصد از سوراخ ورودی کندو به وسیله زنبوران کارگر اشغال می شود. این زنبوران سر خود را به سمت کندو نگه می دارند و طوری از هم فاصله می گیرند که در موقع بال زدن نوک بال های آنها به هم برخورد نکند و بعد به سرعت 180 تا 195 بار در دقیقه بال هایشان را حرکت می دهند تا هوا را از داخل کندو به خارج برانند.
فشار هوا در این حالت تقریبا یک سوم بیشتر از وزن یک زنبور است لذا اگر خود را محکم به کف کندو نچسباند, جریان هوا او را از کندو به خارج پرتاب می کند. این بال زدن جریان هوایی ایجاد می کند که 57 تا 90 متر و به طور متوسط 78 متر در دقیقه سرعت دارد. در شرایط حاد عده ای دیگر از زنبورها در طرف مقابل سوراخ خروجی کندو وضع مشابه به خود می گیرند. آنها سر خود را به سمت خارج کندو می گیرند و جریان هوا را به قسمت داخل هدایت می کنند. این عمل نه تنها باعث تبخیر رطوبت داخل کندو می گردد, بلکه باعث خنک شدن آن نیز می گردد.
زنبور عسل هنگامی که غدد ترشح کننده مواد بو دار انتهای شکم را ظاهر می سازد نیز بال می زند. ترشحات این غدد باعث هدایت زنبوران به داخل کندو یا تجمع افراد کلنی در یک محل می گردد. اگر تعداد زیادی از زنبوران بطور اتفاقی یا دلخواه در فاصله کوتاهی حدود یک متر از کندو جدا شده باشند, کارگران دیگر سر خود را به سمت داخل کندو می گیرند و بند آخر شکم را به سمت پایین خم می کنند و شروع به بال زدن می نمایند. این رفتار باعث انتشار ذرات مواد می گردد و در فاصله کوتاهی همه زنبوران حتی آنها که قبلا از کندو خارج شده بودند شروع به حرکت به سمت کلنی خود می کنند.
{ مرتضی اسماعیلی }