فروش ملکه کارنیکا
آموزش

رابطه دما با زمستان گذرانی کندوی زنبور عسل

در مناطق گرم و معتدل, یک کندوی معمولی و با شرایط خوب توده, زنبوران داخل آن را به خوبی محافظت می کنند. در نواحی سردسیر برای حفاظت کلنی ها پیش بینی های بیشتری لازم است. در رابطه با تقلیل تلفات زمستانه کلنی های زنبور عسل که زمانی تصور می شد عمدتا به علت سرما باشد, تحقیقات دامنه داری انجام گرفته است. امروزه می دانیم که در زنده ماندن کلنی در زمستان, عوامل متعددی دخالت دارند. در بعضی نواحی قرار دادن کندوها در جاهایی که از بادهای سرد زمستان در امان باشند ولی آفتاب به آنها بتابد کافی است.

سال ها کندوها را در زیر زمین ها و انبارها نگهداری می کردند ولی تلفات خیلی بیشتر از آن بود که کندوهایی را در محیط آزاد قرار می دادند. باید توجه داشت که در بعضی مواقع این عمل مفید نیز واقع می شود. امروزه روشن شده است که یک بیماری انگلی نیز در زمستان بر شدت تلفات می افزاید. داروهایی وجود دارد که با خوراندن آنها به زنبوران تلفات زمستانه کم می شود.

بسیاری از زنبورداران عقیده دارند که اگر در کندو, عسل کافی وجود داشته باشد, قرار دادن کلنی در محیط باز اشکالی ندارد. ولی عده ای عقیده دارند که با زیاد شدن قیمت عسل باید این طریقه ی زمستان گذرانی کلنی ها دوباره ارزیابی شود.

سال ها رسم براین بود که کلنی های زمستان گذران در محیط خارج را با مواد مختلف بپیچند. بعضی پیش تر رفته در کندوها گرمکن های الکتریکی نصب می کردند. این اعمال براساس این تئوری انجام می گرفت که جلوگیری از تلفات حرارت موجب کم شدن مصرف عسل می گردد. اندازه گیری های دقیق در نقاط مختلف داخل و اطراف خوشه نشان داد که این فکر کاملا هم صحیح به نظر نمی رسد. درجه حرارت داخل خوشه حتی اگر حرارت محیط به شدت تغییر کند ثابت می ماند. حرارت فضای خالی داخل کندو از حرارت محیط خارج تبعیت می کند.

زنبور عسل در حرارت 14 درجه سانتی گراد شروع به ساختن خوشه می کند. هرچه درجه حرارت کمتر می شود خوشه فشرده تر می گردد. درجه حرارت قشر سطحی خوشه بدون توجه به حرارت اطراف آن بین 6 تا 8 درجه ثابت می ماند. وقتی حرارت محیط خارج به 7 درجه سانتی گراد افزایش می یابد خوشه شروع به بازشدن می کند.

برای جلوگیری از تلفات حرارت از طریق تشعشع در قشر سطحی خوشه کارگران از طریق متابولیسم عسل حرارت کافی تولید می کند. این نتایج بنیادی نشان می دهد که چرا کلنی های پرجمعیت بهتر می توانتد در حرارت پایین زنده بمانند. به طور نسبی یک کلنی کوچک از کلنی بزرگ مقدار بیشتری حرارت از دست می دهد برای اینکه سطح خارجی خوشه نسبت به حجم آن در کلنی های کوچک بیشتر است.

این موضوع همچنین ثابت می کند که چرا پیچیدن زیاد کلنی آن طور که انتظار می رفت تاثیر زیادی در کم کردن مصرف عسل ندارد و ممکن است برای کلنی کشنده هم باشد. این عمل در عین اینکه ممکن است از کم شدن سریع حرارت داخل کندو جلوگیری کند مانع گرم شدن آن در آخر زمستان نیز می گردد که در بقای کلنی مفید است. در روزهای گرم و آفتابی زمستان خوشه کلنی کمی از هم باز می شود تا حدی که عده ای برای دفع فضولات خود از کندو خارج می گردند یا اینکه به محل دیگری که عسل فراوان باشد نقل مکان می کنند.

به خوبی معلوم شده است که حرارت خیلی پایین روی کلنی های قوی و خوب آماده شده نمی تواند تاثیر چندانی داشته باشد. کندوهایی که در فریزر و در حرارت 45- درجه در چندین ماه نگهداری شده بودند به علت در اختیار داشتن عسل کافی زنده مانده بودند. کلنی هایی که در پناه از باد استقرار یافته بودند در حالی که قسمتی از دیواره های کندو برداشته شده بود مدتی زنده مانند.

سرمای طولانی ممکن است روی خوشه های کوچک ایجاد مشکل نماید. این خوشه ها حرارت زیادتری نسبت به کلنی های قوی از دست می دهد در حالی که عسل کمتری می توانند مصرف نمایند و اگر نتوانند به محل جدیدی از عسل خود را برسانند از گرسنگی می میرند. گفته قدیمی که زنبور عسل قبل از اینکه از سرما یخ بزند از گرسنگی خواهد مرد, صحیح به نظر می رسد.

{ مرتضی اسماعیلی }

‫9 دیدگاه ها

  1. سلام . سی دی تلقیح مصنوعی زنبور عسل زنبور رو نگاه کردم ، جالب بود . ممنون. فقط میخواستم بدونم وسایل کاردررابطه با تلقیح مصنوعی برای خرید هست یانه .

  2. یا سلام وعرض ادب خدمت همه واز جمله اقای رحمان پرست.
    والا من که 3 قاب عسل تو کندوم بود.نزاد زنبورام ایرانی.هنوزم ک زندن.
    اقا رحمان پرست شما زنبوراتون چند قابن و چند قاب عسل براشون گذاشتید؟

    1. سلام. نژاد هرچی باشه مهم نیست. نژاد ایرانی هم حتما چیزی داشته که تونسته توی این چند میلیون سال زندگی کنه. من کندوهام معمولا 4 تا 8 قابن و 3 تا 5 شان عسل دارن.

  3. سلام. ممنون از مطالب خوبتون. من امسال برای اولین بار 20 کلنی زنبور عسل خریدم و نگهداری کردم. بخاطر علاقه ای که داشتم تمام وقتم رو با زنبورام می گذراندم ولی خوب صرف نظر از ضرر مالی که کردم سختی کار در زمستان باعث شده بود که بی خیال زنبورام بشم. ولی بعد از خوندن مطالبتون دوباره امیدوار شدم برام دعا کنید تا زنبورام بمونن.

    1. وب سایت متعلق به شماست.
      زنبورهایتان هم انشاا… می مانند به شرط اینکه از باد اونها رو حفظ کنید و غذای کافی هم داشته باشند مخصوصا از نیمه ی بهمن به بعد.
      موفق باشید

  4. سلام
    من پارسال برای هر کندو شش شان عسل گذاشتم اما با اینکه همشون رو یه جور زمستانه کرده بودم و همشون هم جمعیتشون 7 و 8 شان بود اما بعضی ها نیم شان و بعضی ها شش شان عسل خورده بودن.

  5. سلام
    از مطالب خوبتان ممنونم. اگر منابع هر تحقیق را هم ذکر بفرمایید بسیار علمی تر و کاربردی تر خواهد بود .
    در جدیدترین تحقیقات چه مقدار عسل برای زمستان گذرانی یک کندو توصیه شده است؟
    این مقدار به چه عواملی بستگی دارد؟ اگر لطف بفرمایید و منابعی جدید و معتبر در این زمینه معرفی بفرمائید بسیار ممنون میشوم.
    با تشکر و خسته نباشید.
    ع. رنجبر از سنندج

    1. ممنون از لطفتون
      منبع مطلب در انتها ذکر شده { مرتضی اسماعیلی }
      همانطوری که در نکته 45 کتاب دکتر شهرستانی عنوان شده :
      45 . بعد از برداشت آخرین محصول در مرداد یا شهریور ماه مقدار عسلی را که یک جمعیت در زمستان ۸ قابی باشد، بطور متوسط تا رسیدن اولین گل های بهاری می خورند بطور خیلی تقریبی به قرار زیر است:
      مهر ۵۰۰ گرم
      آبان ۵۰۰ گرم
      آذر ۵۰۰ گرم
      دی ۵۰۰ گرم
      بهمن ۱۰۰۰ گرم ( شروع تخم گذاری )
      اسفند ۲۰۰۰ گرم
      فروردین ۵۰۰۰ گرم
      جمع ۱۰ کیلو گرم

      البته این مقدار به شرایط دیگری همچون نژاد و دمای منطقه و نوع کندو و… هم بستگی دارد

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *