کارهای زنبور داری در زمستان

عملیاتی که در زمستان در زنبورداری ها صورت می گیرد به شرایط آب و هوایی منطقه بستگی دارد. در نواحی گرمسیر تولیدکنندگان ملکه یا زنبور عسل کارتنی و نیز کسانی که به گرده افشانی گیاهان زراعی منطقه اشتغال دارند, سرگرم این کارهای بسیار تخصصی هستند.

اما در نواحی سردسیر حتی اگر کلنی ها برای زمستان گذرانی خوب آماده شده باشند, بازدید زمستانه از اهمیت بسیاری برخوردار است. اگر دقت های لازم به عمل آید, می توان آنها را در سرمای ملایم تا 6.7- درجه سانتی گراد نیز بازدید کرد. درب کندو باید به ملایمت برداشته شود تا حالت خوشه ای کلنی کمتر بهم بخورد. تنها هدف از این بازدید آن است که اطمینان حاصل گردد که خوشه نزدیک عسل قرار گرفته است.

اگر توده خوشه مانند زنبوران, در طبقه پایین مستقر باشد و عسل در قسمت بالای آنها قرار داشته باشد, وضع کندو عالی است. اما اگر کلنی کم جمعیت و در طبقه بالا مستقر باشد در این صورت قاب های دو طرفه خوشه باید پر از عسل باشند و قاب های خالی باید با قاب های پر از عسل تعویض گردد.

در کندوهای یک طبقه جابجا کردن قاب ها تنها کاریست که لازم به نظر می آید. در نواحی سردسیر بسیاری از کلنی ها به دلیل انجام نگرفتن همین عملیات ساده از بین می روند. جابجایی قاب های یک کندو در بهار در نواحی سردسیر و در نواحی معتدل چندان اهمیت ندارد, زیرا در حرارت های بالاتر از 4 درجه سانتی گراد, زنبوران کارگر, هر وقت که بخواهند عسل مورد نیاز خود را از هر جایی که بخواهند انتقال می دهند.

در نواحی سردسیر در اواخر زمستان و اوایل بهار در روزهای آفتابی و گرم فعالیت های زنبوران کارگر در اطراف کندو امری معمولی است. در این حالت نه تنها زنبوران لاشه افراد مرده را به خارج حمل می کنند بلکه بسیاری از آنها به خارج پرواز می کنند و می میرند و منظره ناراحت کننده ای ایجاد می کنند. مخصوصا اگر محوطه اطراف کندو پوشیده از برف باشد. زنبورهایی که خارج می شوند غالبا پیر هستند. البته زنبوران دیگر نیز ممکن است برای دفع فضولات خود از کندو خارج شوند که در این صورت برف را رنگین می کنند. در صورتی که زنبوارن آلوده به بیماری نوزما باشند و یا از عسل تیره تغذیه نموده باشند, رنگین شدن برف ها شدیدتر است.

مشاهده زنبورهای مرده یا در حال مرگ در اطراف کندو در آخر زمستان و اول بهار نشانه فعالیت و قوت کندو است. در نواحی گرم و معتدله نیز همین عمل انجام می گیرد, ولی به علت نبودن برف در اطراف کندو و طولانی نبودن فصل سرد که موجب تجمع زنبورهای مرده یا پیر در جلو کندو می شود, این حالت به روشنی مورد قبل, قابل رویت نیست.

{ مرتضی اسماعیلی }